Za razliku od kulture koja je rezervisana za „elitu“, osnovna odlika masovne kulture je njena široka rasprostranjenost. Zahvaljujući savremenim sredstvima komunikacije, masovna kultura prodire kroz društvene pukotine i utiče na percepciju pojedinaca, koji je vrednuju kao bitan deo svoje svakodnevice. Čovek se bez ličnog napora zasićuje „konfekcijskom, industrijskom zabavom, da bi se lagodnije osećao i bio pripravniji za proizvodnju“. Robe masovne kulture (iz uvoza ili domaće proizvodnje), napadno se nude ili nameću spoljnim i površnim efektima i nadražajima, koji samo ovlaš dotiču čoveka, ali nemaju izvornu umetničku snagu da prožimaju ličnost. Jedan od najpopularnijih proizvoda masovne kulture su rijaliti programi – s obzirom na to da Srbija nastoji da prati svetske i evropske trendove u različitim domenima, nije iznenađujuće da je ovaj vid proizvoda opšte prihvaćen i da se konzumira u velikoj meri na svakodnevnom nivou.
Izvor: www.runproject.org
Zabraniti ili dozvoliti deci da gledaju rijaliti programe?
Mišljenja psihologa su prilično podeljena oko ovog pitanja. Jedna grupa je stava da je u modernom društvu to neizbežna pojava, kojoj su deca izvan kuće izložena u većoj ili manjoj meri. Preporučuju da roditelji nadziru decu prilikom gledanja uz objašnjavanje prikazonog, sa dobrih i loših aspekata. Druga grupa (tradicionalni psiholozi) zalaže se za striktnu zabranu gledanja rijalitija kod maloletnih lica i apeluju da se od ranog detinjstva oblikuje kulturna svest kod dece. Svaki roditelj može da vaspitava dete po sopstvenom nahođenju, a na državi je da sadašnjim i budućim pokolenjima omogući veću dostupnost kulturnih sadržaja i da investira u kulturu radi budućih naraštaja.
Oporezivanje negativnih eksternalija ili sloboda medija?
Rijaliti programi se emituju na više televizija u Srbiji, često u udarnim i višečasovnim terminima, u velikoj meri su zastupljeni u skoro svim oblicima medija u zemlji. Kulturno osvešćena grupa ljudi percipira rijalitije kao negativnu eksternaliju, koja umanjuje društveno blagostanje i kao pojavu koju treba oporezivati u cilju smanjenja potrošnje. Sloboda izražavanja putem medija je zagarantovana međunarodnim i domaćim propisima, što znači da bi intervencija države u ovom domenu predstavljala vid cenzurisanja.
Izvor: www.fotolia.com
Šta nam je činiti?
Nameće se pitanje od krucijalnog značaja i obaveza za pronalaženje idealnog rešenja za sve nas kao pojedince, ali i za državu kao društveni prostor u kome živimo, radimo i stvaramo.
Aleksandra Marković
Naslovna fotografija: www.getty.images.com