Širom Srbije se mogu videti skoro prazna sela sa napuštenim, urušenim kućama, što je simptom smanjenja populacije, koja pokreće ozbiljna pitanja u vezi sa ekonomskim blagostanjem neke države.

Uroš Trainović pamti kada je njegovo rudarsko naselje u istočnoj Srbiji predstavljalo živopisan dom za 200 porodica, kada je imalo sopstvenu školu, doktora i prodavnicu.

Nakon 60 godina, naselje je pretvoreno u pustoš od samo osam stanovnika.

„Takva je šteta i toliko je tužno što su svi otišli”– seća se 71-godišnjak. Ostalo je svega nas par i više nema mladih ljudi.

Propast Blagojevog Kamena nije novost u zemlji koja je pretrpela godine rata i sankcija devedesetih godina nakon raspada Jugoslavije.

Po jedan grad svake godine

Prema podacima Svetske banke, procenjuje se da će broj stanovnika u Srbiji sa 7 miliona pasti na 5, 8 miliona do 2050. godine. To bi iznosilo 25 % manje stanovnika od 1990. godine.

Vlada Srbije ističe da države na Balkanu svake godine efektivno gube po jedan grad i da čak 18 opština ima manje od 10.000 stanovnika.

Pad u broju stanovnika se događa toliko brzo da su čak Ujedinjene nacije priskočile u pomoć.

Program za razvoj Ujedinjenih nacija i fond za populaciju sastavili su grupu od sedam međunarodnih stručnjaka različitog obrazovnog profila i specijalista za utvrđivanje činjenica. Oni su u ove svrhe posetili Srbiju prošlog meseca.

Wolfgang Lutz, stručnjak za demografiju na Međunarodnom Institutu za analizu primenjenih sistema, smatra da je glavni problem onih koji napuštaju Srbiju povezan sa njihovom ličnošću, a ne sa celokupnim padom broja stanovnika.

Za Udruženje novinara je istakao da se ispostavlja da Srbiju napuštaju obrazovani, visoko kvalifikovani i motivisani ljudi.

Ne postoji razlog da se vratim u Srbiju

Krize koje su trajale decenijama odrazile su se na naselja poput Blagojevog Kamena.

Prema rečima Trainovića, u rudniku i dalje postoji zlato i mineralna voda, ali je neophodno ulaganje i naporan rad.

Ovo mesto je cvetalo kada je obližnji rudnik zlata održavao čitavo područje u životu pre i posle Drugog svetskog rata, ali se sve promenilo kada je rudnik zatvoren sredinom 90ih godina.

,,Jedan od mojih sinova je u Nemačkoj, a drugi u Austriji ”, rekao je. „Često dolaze, ali nemaju zbog čega da se vrate.“

Vlada Srbije je pokušala da umanji trend odseljavanja, nudeći novčane pogodnosti parovima sa mnogo dece, vantelesnu oplodnju o trošku države, renoviranje škola i vrtića, pomoć porodicama u ruralnim sredinama ili podršku preduzećima u naseljima.

Ruth Finkelstein, docent sa Univerziteta Kolumbija, stručnjak za starenje i njegove društvene posledice, smatra da  Srbija treba da se okrene svojim starijim stanovnicima i da teži da njima pronađe neku ulogu. ,,Ljudi obraćaju pažnju samo na mlade” , rekla je.

Opadanje broja stanovnika na Balkanu

Srbija nije jedina zemlja u istočnoj Evropi koja je zabrinuta zbog pada broja stanovnika.

Susedna država, a ujedno i članica Evropske unije, Hrvatska, dala je prioritet pitanju demografskih promena. Ruralna područja u Hrvatskoj su postajala sve praznija zabrinjavajućom brzinom, dok više od 15% stanovništva od ukupnih 4,2 miliona živi i radi u inostranstvu. Bugarska i Ukrajina su druge dve države sa trajnim opadanjem broja stanovnika.

Stjepan Sterc, ugledni hrvatski stručnjak za demografiju, smatra da dosadašnji uloženi napori u rešavanju problema na Balkanu nisu dovoljni i da je potrebno fokusirati se na poreski sistem, kako bi se preusmerili trendovi.

,,Demografija bi trebalo da bude prepoznatljiva kao suština ekonomskog razvoja i kao ohrabrujuće sredstvo usmereno prema njoj” , rekao je.

Izvor: www.euronews.com

Prevod: Anđela Mihailović