Prvi deo
Anime je reč koja je nastala iz reči animacija (animation) i koristi se kako bi opisala crtaće. Na Zapadu, ova reč se koristi isključivo za japanske crtane filmove. Osnovna razlika između japanskog animea i američkih crtaća jeste to što Japanci prave crtaće i za odrasle i za decu, dok je na Zapadu to više dečja zabava.
Manga je japanska reč za strip. Ova reč je prvi put korišćena 1798. godine, ne bi li opisala knjigu u slikama koja se zvala Šiđi no jukikai. Izraz se ponovo pojavljuje 1814. godine kao naziv Manga Hjakuđo i Hokusai Mange, knjiga sa crtežima koje je uradio poznati japanski umetnik Hokusai. Međutim, moderna manga kakvu danas znamo razvila se tokom američke okupacije Japana. Naime, američki vojnici su doneli u Japan njihove stripove i crtaće poput Mikija Mausa, Beti Bup, Bambija itd., što je inspirisalo japanske umetnike da naprave stripove na njihov način. Ovo je i inače karakteristika Japanaca – često preuzmu ideje sa Zapada, ali je unaprede i učine još boljom. Japanski crtač Osamu Tezuka, poznat pod nadimcima „Bog mangi i animeaˮ je prvi izumeo prepoznatljive krupne oči likova koje se vide i u mangama i u anime filmovima. Njegov manga serijal Astro boy prerastao je u prvu japansku televizijsku seriju sa svom estetikom koja je kasnije postala poznata pod imenom anime. Serija je prvi put emitovana u Japanu 1963. godine i ubrzo postala prva anime serija koja se prikazivala u svetu.
Prvi japanski animirani film je nastao 1906. godine. Ovaj crtać se zvao Kacudo Šašin, a prikazuje dečaka kako crta japanske karaktere. Neki ljudi tvrde da su postojali i drugi filmovi pre ovog, ali ništa od toga nije potvrđeno.
Da anime crtaći mogu biti i sa većim smislom, svedoče i dve serije iz ’70-ih i ’80-ih godina, koje su se zvale RobotechiStar Blazers. Star Blazers se prvi put prikazivala 1979. godine u Americi, i bavila se ozbiljnijim temama kao što je trovanje radijacijom, kiselom kišom i globalnim zagrevanjem.
Osamdesete godine se smatraju zlatnim dobom animea, kada su mnogi popularni crtaći poput Zmajeve kugle, Kapetana Cubase i Akire nastali. Takođe, 1985. godine nastaje jedan od najznačajnijih anime studija – Studio Gibli. Hajao Mijazaki i njegov kolega Isao Takahata su osnivači. Prvi i najuspešniji filmovi iz ovog studija bili su Laputa: Castle in the Sky i Kiki’s Delivery. Kasnije su se nizali i My Neighbor Totoro i Spirited Away, koji je čak osvojio i prestižnu nagradu Oskar za najbolji animirani film.
U Japanu mange su veoma popularne i među ženama, decom i muškarcima. Ljudi svih uzrasta i različitih interesovanja mogu naći mangu ili anime koji ih zanima upravo zato što su pokriveni svi žanrovi.
Karakteristike mangi i animea jesu preuveličano prikazivanje emocija, često u komične svrhe, kao izražena vena na čelu koja prikazuje stres ili bes, kao i crtanje kapljica znoja koje označavaju brigu nekog lika. Takođe, još jedan primer jeste kada likovima crtaju tzv. oči u obliku slova X kada su onesvešćeni ili bolesni. Sve se crta istim umetničkim stilom, obično olovkom ili mastilom, gde su izražene velike oči i delovi tela koji su često nesrazmerni. Japansko crtanje je pod uticajem kaligrafije i japanskog slikarstva.
Danas, ovaj vid umetnosti je veoma značajan za ceo Japan, zato što promoviše ovu zemlju na najbolji mogući način. Neki ovu promociju vide i kao tzv. soft power koji Japanu daje veliki uticaj ne samo u Americi, već u čitavom svetu, privlačeći ljude da u što većem broju posete Japan. Stvorila se jedna čitava kultura koja se naziva otaku – izraz koji obuhvata sve zaljubljenike u anime i mange. Taj uticaj se može primetiti i na našim prostorima gde su crtaći poput Digimona, Pokemona, Naruta, Gokua doživeli ogromnu popularnost.
Ovo je bio samo kraći uvod u to kako su nastali anime i manga, a u sledećim tekstovima bavićemo se više nekim od najznačajnijih anime filmova i mangi koji su postali gledani i čitani u celom svetu.
Pročitajte i: 133 stripa za besplatno čitanje online
Pripremila: Miljana Nikolić
Izvori: japanjunky.com, infoplease.com, gogonihon.com
Izvor naslovne fotografije: caylac’s blog