Grad Pančevo smešten je na samom jugu Vojvodine, nedaleko od Beograda što ga čini pristupačnim za život i za posete. Istorijski, ovaj grad je veoma značajan s obzirom da se uvek nalazio na pola puta između velikih sila. Od početka XVIII veka ovaj grad je počeo da razvija u privrednom smislu, te se stoga, od tada počinju razvijati esnafi i privredna udruženja. Kao takav ovaj grad je zavrednio pozamašno kulturno nasleđe koje se danas čuva u Narodnom muzeju Pančevo.
Osnivač ovog muzeja je Borislav Jankulov koji je 1923. godine započeo sakupljanje različitih istorijskih predmeta iz više izvora, ali najviše iz privatnih zbirki. Zgrada muzeja smešetna je na Trgu Đorđa Vajferta na mestu nekadašnjeg Magistrata. Pečat ove zgrade je natpis „Pravda je osnov vlasti“ što se kao motiv pripisuje Francu Jozefu. Zgrada je podignuta 1838. godine kada je Pančevo, uz Temišvar, predstavljalo uporište banatske vojne granice. Republički zavod za zaštitu spomenika kulture je 2005. godine ispod krečenih slojeva otkrio dekorativno zidno slikarstvo. Stručnjaci sa odeljenja za etnologiju, istoriju umetnosti i arheologiju svakodnevno proučavaju rade na iskopavanju i konzervaciju pronađenih predmeta. Izložbe se sastoje od stalne postavke koja je sačinjena od istorisjkog upoznavanja Pančeva od kamenog, metalnog doba, preko starog i srednjeg veka do XX veka. Arheološka zbirka sadrži predmete iz perioda od mlađeg kamenog doba do poznog srednjeg veka. Istorijska i etnološka postavka nude veoma zanimljive predmete iz perioda 18-19. veka. U postavci odeljenja za istoriju umetnosti izloženi su komadi nameštaja i predmeti bidermajer stila. Na stalnoj postavci nalaze se i predmeti iz umetničko-istorijskih zbirki, kao što su portreti Uroša Predića i Paje Jovanovića iz 19. i prve polovine 20. veka, dela likovne grupe Pančevo 5 i savremena dela pančevačkih slikara druge polovine 20. veka. Kao jedan od najvažnijih predmeta u Pančevačkom muzeju izdvaja se originalna slika Paje Jovanovića “Seoba Srba”.
Malo je poznato da je ova slika nastala kao srpski predstavnik na proslavi povodom Milenijumske izložbe, kao i da je ovo jedna od bar 4 slike “Seoba Srba” koje je naslikao Paja Jovanović. Naime, srpskim predstavnicima je bilo potrebno reprezentovanje Srba kao ratnika u kontekstu tadašnjih revolucija i borbi za oslobođenje, te su od Paje Jovanovića naručili jednu takvu sliku. Kada je slika naslikana srpskim velikašima se nije dopala desna strana slike na kojoj su se nalazila žena sa malim detetom, stoka, kolona ljudi koji nisu ratnici jer ih je podsećala na izbegličku kolonu. Stoga, srpski političari su od slikara naručili sliku na kojoj bili predstavljeni samo ratnici, međutim kako je ta slika naslikana mnogo kasnije ona nije stigla na Milenijumsku izložbu, već je završla u Patrijaršiji, dok je na izložbu poslata slika “Vršački triptih” koja ne nosi nikakvu političku konotaciju. Kako je Jovanović bio takozvani angažovani slikar on je naslikao još nekoliko sličnih ili istih slika po narudžbini, a početkom XX veka jedan od srpskih trgovaca dobija pravo na umnožavanje slike te se motivi počinju nalaziti na knjigama, tanjirima, goblenima i slično, te, stoga, slika postaje nacionalno blago. Još je manje poznato kako je prvi original slike ostao u Pančevu. Naime, ova slika se do sredine XX veka prenosila i nasleđivala privatnim kanalima da bi konsekventvo došla u posed jedne pančevačke gospođe koja je usled prodora nacista u ove delove Evrope sliku izvadila iz rama i gotovo 30 godina je čuvala na tavanu. Sasvim slučajno, tokom pisanja testamenta, gospođin advokat je saznao za postojanje slike. Bilo je potrebno dosta vremena da se vlasnica ubedi da sliku ponudi nekoj instituciji koja je na kraju bila Narodni Muzej Pančevo. Pored ove slike Narodni muzej Pančevo čuva i zastavu srpskog Vojvodstva, pušku Franca Fredinanda, lične stvari prote Vase Živkovića i mnoge druge predmete.
Uz stalnu, Narodni muzej Pančevo organizuje i povremene postavke. Zbog lokacije i izgleda zgrade u kojoj je smešten ovaj muzej je redovna lokacija za snimanje filmova, serija i emisija domaće,ali i strane produkcije. Za to je zaslužna i činjenica da se ispod nivoa muzeja nalazi očuvana tamnica koja je u upotrebi bila do pedesetih godina XX veka i u kojoj su sačuvani originalni potpisi, natpisi i crteži zatvorenika kao i autentičnost prostorija i predmeta.
Pročitajte i: Istraži lokalne muzeje samo jednim klikom!
Narodni muzej Pančevo predstavlja jednu od najstarijih zgrada istorije i kuture u ovom delu Banata i svakako mesto koje treba posetiti ako se nađete u Pančevu.
Izvor: http://www.virtuelnimuzejpancevo.rs/
Foto izvor: https://www.muzejisrbije.rs/2019/04/23/narodni-muzej-pancevo/?pismo=lat
Autor: Jasmina Grozdić
